Olej silnikowy w motocyklach zarówno tych dwu jak i czterosuwowych pełni dużo trudniejszą i zdecydowanie bardziej skomplikowaną rolę niż w przypadku odpowiedników samochodowych. Ze względu na specyficzną konstrukcję silnika, musi łączyć w sobie dwie zupełnie sprzeczne cechy: zapewniać odpowiednią lepkość w ekstremalnych temperaturach, a także nadmiernie nie gęstnieć podczas mrozów. Jego zadanie polega przeważnie nie tylko na odpowiednim smarowaniu samej jednostki napędowej, ale także całego układu przeniesienia napędu. Ze względu na dużo wyższe prędkości obrotowe i brak chłodnicy, olej motocyklowy odpowiedzialny jest także za chłodzenie całego silnika, sprzęgła oraz skrzyni biegów, co naraża go na działanie niezwykle wysokich temperatur.
Z punktu widzenia budowy silnika, oleje motocyklowe możemy podzielić na dwie kategorie:
Oleje te różnią się od siebie nie tylko budową, ale także normami i funkcjami, które spełniają w codziennej eksploatacji motocykla i skutera.
Oleje, które stosowane są w motocyklach z silnikami czterosuwowymi spełniają siedem podstawowych funkcji:
Ponieważ większość nowoczesnych motocykli czterosuwowych posiada silnik zintegrowany z układem przeniesienia napędu, olej musi być sformułowany w taki sposób aby mimo nietypowej budowy jednostki bez problemu spełniał wszystkie narzucone mu funkcje.
Oleje oraz mieszanki paliwowo-olejowe stosowane w silnikach dwusuwowych, ze względu na inną konstrukcje silnika posiadają inne funkcje niż oleje w silnikach czterosuwowych:
Ponieważ oleje do dwusuwów można stosować także jako mieszanki paliwowo-olejowe, niezwykle istotna jest prawidłowa formulacja tego typu olejów. Zastosowanie odpowiedniego pakietu dodatków na etapie produkcji pozwoli na bezpieczne stosowanie mieszanki i spełnienie wszystkich siedmiu funkcji.
Podobnie jak w przypadku olejów samochodowych podstawowym składnikiem olejów motocyklowych są tzw. bazy olejowe oraz dodatki uszlachetniające. Bazy olejowe, które stosowane są do produkcji olejów silnikowych otrzymywane są w procesach:
Bazy półsyntetyczne otrzymywane są poprzez wymieszanie w odpowiednich proporcjach baz syntetycznych i mineralnych.
W celu uzyskania odpowiednich właściwości baz olejowych, stosuje się liczne dodatki uszlachetniające m. in. na bazie fosforu, cynku i siarki, które mają za zadanie zapewnić odpowiednie parametry ochronne dla wnętrza silnika oraz w pewnym stopniu zrekompensować lepkość zbyt małą do prawidłowego smarowania kół zębatych.
W przypadku silników dwusuwowych pakiety dodatków uszlachetniających tworzą mieszankę, która będzie całkowicie mieszalna z paliwem i jednocześnie zabezpieczy silnik przed zużyciem, nadmiernym dymieniem oraz osadzaniem się sadzy w komorze spalania. Pamiętajmy, że olej motocyklowy wypełnia znacznie bardziej zróżnicowane funkcje niż olej samochodowy, dlatego też dobór odpowiednich „ulepszaczy” na etapie produkcji jest tu tak istotny.
Oleje motocyklowe tak jak oleje samochodowe klasyfikowane są według ściśle określonych norm jakościowych. Najczęściej stosowanymi kryteriami są API oraz JASO. Klasy API są normami ustalonymi przez Amerykański Instytut Naftowy przede wszystkim dla samochodów osobowych. W przypadku olejów motocyklowych są one zbyt ogólne, dlatego też przy poszukiwaniu odpowiedniego dla siebie oleju najlepiej kierować się certyfikatami JASO. JASO, czyli Japanese Automotive Standards Organization to normy stworzone specjalnie dla cztero i dwusuwowych silników motocyklowych. Dokładnie określają jakie cechy posiada i do jakich silników przeznaczony jest dany olej. Klasy jakościowe olejów dla silników dwusuwowych i czterosuwowych są różne ze względu na ich odmienną konstrukcje i przedstawiają się w następujący sposób:
To było na tyle w kwestii olejów do silników motocyklowych. A już niebawem zaczniemy opisywać konkretne marki i produkty olejów silnikowych i motocyklowych firmy Castrol. Śledźcie nas na bieżąco!
What do you think?