Co musisz wiedzieć o olejach?

By UGy8nyG7JJ, 29 maja, 2015

Olej silnikowy jest niezwykle zaawansowaną płynną technologią, która jest efektem wielu godzin pracy inżynierów. Dopracowanie technik formulacji i zastosowanie najnowszej generacji środków wzmacniających i uszlachetniających, pozwoliło skutecznie wydłużyć przebiegi między przeglądowe oraz zapewnić najlepszą ochronę silnika zarówno podczas wysokich letnich, jak i niskich zimowych temperatur. W dużej mierze jest to zasługa odpowiedniego składu chemicznego całej mieszanki.

Podstawowe funkcje oleju silnikowego

Olej silnikowy w samochodach osobowych ma za zadanie spełnienie pięciu podstawowych funkcji:

• Zmniejszenie zużycia i tarcia
• Chłodzenie wnętrza silnika oraz poruszających się w nim części
• Uszczelnienie elementów ruchomych
• Utrzymanie czystości silnika
• Zapobieżenie jego wewnętrznej korozji

Aby właściwie spełniał wszystkie wymienione wyżej funkcje, musi zostać wcześniej w odpowiedni sposób sformułowany.

Skład oleju samochodowego

Podstawowym składnikiem typowego oleju silnikowego jest mieszanina oleju bazowego oraz dodatków. Baza ta jest różna dla każdego typu oleju. Dla olejów syntetycznych baza otrzymywana jest w procesie syntezy węglowodorów, natomiast w przypadku olejów mineralnych – z destylacji ropy naftowej. Aby polepszyć ich właściwości w taki sposób by skutecznie chroniły silnik i spełniały normy producentów aut, koniecznym jest zastosowanie tzw. dodatków uszlachetniających, które nadadzą im cech odpowiednich dla olejów samochodowych. Typowymi dodatkami poprawiającymi właściwości oleju są:

• Detergenty – zapobiegają tworzeniu się osadów na powierzchni cylindrów, tłoków i pierścieni.
• Dyspergatory – przeciwdziałają tworzeniu się szlamów niskotemperaturowych.
• Depresatory – występują w olejach mineralnych, zapobiegają krystalizacji parafin.
• Smarujące dodatki przeciwzatarciowe i przeciwzużyciowe – zmniejszają tarcie i zapobiegają zużyciu elementów współpracujących.
• Modyfikatory tarcia – zmniejszają tarcie tam gdzie dodatki smarnościowe jeszcze nie funkcjonują.
• Inhibitory korozji – chronią przed działaniem tlenu i wody.
• Inhibitory utleniania – pozwalają wydłużyć okresy między wymianami.
• Dodatki przeciwpienne – zapobiegają pienieniu oleju (pienienie pogarsza smarowanie i zmniejsza ilość środka smarnego

Bazy olejowe – różnice i rodzaje

Obecnie obowiązujący na świecie podział olejów bazowych został wprowadzony przez Amerykański Instytut Nafty (American Petroleum Institute – API). Wyróżnił on 5 grup z których produkowane są oleje:

• Grupa I – produkty destylacji ropy naftowej (specjalne oleje do silników starszej generacji)
• Grupa II/II+ – destylaty ropy naftowej, które zostały poddane uszlachetnianiu
• Grupa III/III+ – destylaty ropy naftowej poddane uszlachetnianiu oraz kilkakrotnemu krakingowi w obecności wodoru
• Grupa IV – krótkołańcuchowe poliolefiny otrzymywane drogą syntezy chemicznej
• Grupa V – pozostałe bazy olejowe otrzymywane drogą syntezy chemicznej (najczęściej stosuje się oleje poliestrowe )

Oleje składające się z baz grupy I oraz II z ewentualnymi, niewielkimi dodatkami innych nazywamy olejami mineralnymi.

Olejami syntetycznymi nazywamy oleje złożone z baz grupy III, IV i V. Istnieją jednak kraje, w których dopuszcza się w mieszance maksymalnie do 20% baz grupy III. W wypadku gdy ilość ta zostanie przekroczona, wymaga się aby produkt nazwany był olejem w technologii syntetycznej. Produkty zawierające jedynie bazy grupy IV i V, są dostępne tylko dla celów specjalnych.

Oleje Półsyntetyczne to oleje składające się z baz grupy I i II, które zawierają dodatki baz grup wyższych w ściśle określonych ilościach. Aby olej został zaliczony do półsyntetycznych, musi zawierać (w zależności od norm danego kraju) od 25 do 30% baz grup wyższych.

Najistotniejsze parametry

Najważniejszymi parametrami którymi odznaczają się wszystkie oleje samochodowe są:

• Lepkość i wskaźnik lepkości
• Własności niskotemperaturowe
• Temperatura zapłonu
• Odporność na utlenianie
• Stabilność termiczna
• Własności detergencyjne i dyspersyjne
• Rezerwa alkaliczna – liczba zasadowa
• Własności przeciwzużyciowe i antykorozyjne.

Każdy z powyższych parametrów jest w pewien sposób usystematyzowany i określany odpowiednimi normami jakościowymi i lepkościowymi.

Na tym właśnie zatrzymamy się. Kolejna porcja wiedzy – bardziej zaawansowanej w kolejnym poście. Jeśli macie uwagi – zostawcie komentarze i nie zapomnijcie ocenić nasz artykuł!